"Nasza Polonia" nr 143
ESTONIA

Uniwersytet w Tartu, dawniej Dorpacie, ukończyło wielu znanych ludzi, którzy także dzięki wiedzy tam zdobytej odcisnęli trwały ślad w polskiej historii. Pod wspólnym tytułem "Dorpatczycy" przybliżamy Czytelnikom niektóre z tych postaci.

DORPATCZYCY

Edward Żeligowski, pseudonim Antoni Sowa (1816-1864), poeta. Studiując na uniwersytecie w Dorpacie (1833-1836) należał do patriotycznej organizacji studenckiej, za co został internowany (1838-1842). Następnie powrócił na Wileńszczyznę, stając się ideowym przywódcą tamtejszej młodzieży demokratycznej, która uznała za swój manifest jego poemat filozoficzno-społeczny Jordan. Fantazja dramatyczna (1846), postulujący walkę o moralną naprawę świata w duchu demokracji, pełen żarliwej bezkompromisowości (część 2. pt. Zorski powstała 1847, jej druk 1851 przerwała carska policja).

W 1851 r. Żeligowski został uwięziony i wywieziony do Pietrozawodska, w 1853 r. do Orenburga, w 1854 r. do Ufy. Zwolniony z zesłania w 1858 r., opublikował w Petersburgu Poezje (1859) oraz powieść Dziś i wczoraj (tom 1-2, 1859). W 1860 r. wyjechał przez Wilno do Francji i Szwajcarii, osiadł w Genewie, gdzie zmarł. Działacz w środowisku polskiej emigracji, w 1874 r. współzałożyciel Stowarzyszenia Bratniej Pomocy.

Nasz Czas 4 (593)