Litwini stanowią coraz większą część mieszkańców Litwy, a skład narodowościowy kraju jest najbardziej jednolity wśród wszystkich państw bałtyckich.

Według danych Departamentu Statystyki, zarówno w przeszłości, jak i teraz, większość mieszkańców na Litwie stanowią Litwini, których, jak dowodzi ubiegłoroczny spis powszechny mieszkańców, jest 83,5 proc.

Jednocześnie udział mieszkańców podstawowej narodowości na Łotwie i w Estonii jest znacznie mniejszy. Łotysze stanowią 57,7 proc. mieszkańców Łotwy, Estończycy - 67,9 proc. mieszkańców Estonii.

Największą mniejszością narodową w tych krajach są Rosjanie, stanowiący odpowiednio 29,5 proc. i 25,5 proc. ogółu mieszkańców. Na Litwie jest nieco ponad 6 proc. Rosjan.

Zanotowany w 1959 r. udział Litwinów - 79,3 proc. ówczesnego ogółu mieszkańców - był stabilny w ciągu dalszych 30 lat okresu sowieckiego, natomiast po odzyskaniu niepodległości znacznie się zwiększył.

Polska mniejszość narodowa, która dotychczas była drugą po Rosjanach, w 2001 roku znalazła się na pierwszym miejscu. W kwietniu ubiegłego roku Polacy stanowili 6,7 proc., Rosjanie zaś 6,3 proc. ogółu mieszkańców Litwy.

W 1989 roku na Litwie było 79,6 proc. Litwinów, 9,4 proc. Rosjan i 7 proc. Polaków.

Znacznie zmalała na Litwie liczba Żydów, natomiast udział innych narodowości prawie się nie zmienił. W 2001 roku Żydzi stanowili 0,1 proc. mieszkańców Litwy, natomiast w 1989 r. - 0,3 proc. Najwięcej ich było w 1959 roku, bo 0,9 proc. wszystkich mieszkańców Litwy.

Według danych spisu 2001 roku, na Litwie mieszkają przedstawiciele 115 narodowości, jednakże tylko wśród 29 narodowości jest 100 i więcej osób.

Statystyka dowodzi, że Litwa staje się coraz bardziej jednolita pod względem składu narodowościowego. Zanotowany podczas ostatniego spisu udział Litwinów jest największy na terytorium obecnej Litwy.

W połowie XIX wieku skład narodowościowy był bardziej urozmaicony - Litwini stanowili 75,5 proc., Żydzi - 10,5 - 11 proc., Polacy - 5,6 proc., Rosjanie - do 1,5 proc., Łotysze - 1 proc., Białorusini - 0,3 proc.

Litwa obecnie liczy około 3,5 mln mieszkańców. Ich liczba stopniowo maleje z powodu zmniejszającego się przyrostu naturalnego i emigracji.

Skład narodowościowy mieszkańców wsi jest bardziej jednolity niż w mieście. Na wsi Litwini stanowią 87,7 proc., w mieście - 81,4 proc., Polacy - odpowiednio 6 proc. i 8,4 proc., Rosjanie - 8,2 proc. i 2,4 proc.

Pod względem jednolitości narodowościowej wyróżnia się 7 powiatów, w których Litwini stanowią ponad 93 proc. mieszkańców. W powiatach mariampolskim i taurożańskim Litwinów jest ponad 98 proc.

Mniejszy udział Litwinów notuje się w powiecie kłajpedzkim - 84,2 proc., uciańskim - 77,1 proc., najmniej zaś w powiecie wileńskim, gdzie mieszka 54,9 proc. Litwinów.

Najbardziej litewskim miastem jest Poniewież, liczący 95,7 proc. Litwinów. Następnie idą Kowno i Szawle, w których mieszka odpowiednio 92,9 proc. i 92,8 proc. Litwinów.

Najbardziej urozmaicony jest skład narodowościowy mieszkańców Wilna: Litwini stanowią 57,8 proc., Polacy -18,7 proc., Rosjanie - 14 proc. Drugą pod tym względem jest Kłajpeda, gdzie jest 71,3 proc. Litwinów, 21,3 proc. Rosjan, mniej więcej po 2 proc. Ukraińców i Białorusinów.

W Rydze mieszka 41 proc. Łotyszów i 43,9 proc. Rosjan, w Tallinnie natomiast - 53,7 proc. Estończyków i 36,5 proc. osób narodowości rosyjskiej.

Powszechny spis mieszkańców Litwy odbył się w kwietniu roku ubiegłego.

Inf. BNS i "Lietuvos rytas"

("Lietuvos rytas" z 18 10 2001 r.)

Nasz Czas 45 (584)